Porozumienie bez przemocy
-
Porozumienie bez Przemocy nazywane jest powszechnie „językiem żyrafy”
-
W ostatnich latach dużo można usłyszeć o porozumieniu bez przemocy (ang. Nonviolet Communication, NVC). Jest ono nazywane również językiem empatii lub językiem serca, ponieważ opiera się na rozpoznawaniu uczuć i potrzeb - swoich oraz drugiej osoby - i na otwartym ich wyrażaniu. Przemoc jest rozumiana jako każda forma wywierania wpływu, stawiania się ponad drugim człowiekiem, ignorowania jego potrzeb i uczuć (choć przemoc w komunikacji może być również kierowana wobec siebie samego, jeśli własne potrzeby i uczucia stawiamy na drugim planie).
-
To rodzaj mówienia i słuchania budujący prawdziwe, żywe, bliskie, pełne zrozumienia i akceptacji relacje.
-
Za twórcę NVC Porozumienie bez przemocy (ang. Nonviolent Communication uważa się Marshalla B. Rosenberga – amerykańskiego psychologa – choć on raczej podkreślał, że metoda nie jest jego pomysłem, lecz jest powrotem do zapomnianego sposobu otwartego wyrażania swoich potrzeb i emocji. Marshall umarł w 2015 roku, ale pozostawił wiele książek i filmów, które można oglądać na YT.
Język żyrafy - Język szakala
Marshall opowiadając o języku serca i języku dominacji posługuje się dwoma pacynkami; żyrafą i szakalem, które symbolizują style komunikowania.
Dlaczego żyrafa?
-
Żyrafa jest ssakiem o największym sercu (ok. 11 kg), ma długą szyję, dlatego widzi więcej, widzi konsekwencje własnych myśli, słów i czynów. Żyrafa mówi językiem uczuć i potrzeb. Odnosi się do faktów, a nie do opinii. Skupia się na komunikacji typu „Ja”. Żyrafa nastawia się na aktywne słuchanie. Odnosi się z szacunkiem i empatią.
Dlaczego szakal?
-
Szakal jest drapieżnikiem żyjącym w stadzie. Szakal żyje po to, żeby mieć rację. Wie wszystko najlepiej. Uważa, że jego zdanie jest najważniejsze. Zarzuca radami. W czasie rozmowy posługuje się ocenami, etykietami, stereotypami, uogólnieniami. Atakuje. Nie odnosi się do uczuć, faktów, opiera się jedynie na swojej opinii i wyobrażeniu rzeczywistości. Szakal bardzo często używa słowa „musisz”.
-
„Warto pamiętać, że słowo „szakal” oznacza jedynie żyrafę, która ma problem z komunikacją. Tak naprawdę szakal jest naszym przyjacielem. Sygnalizuje nam, że nasze potrzeby prawdopodobnie nie zostaną zaspokojone, jeśli niczego nie zmienimy w sposobie myślenia i mówienia. Ból wywołany przez oparzenie sprawia, że natychmiast cofamy rękę, którą chwyciliśmy coś gorącego. Szakal natomiast przypomina nam, abyśmy odczekali chwilę i poszukali w sobie żyrafy, która słucha i myśli, zanim coś zrobi lub powie. Praktyka PBP polega na rozpoznawaniu swojego szakala, uświadamianiu sobie jego istnienia. Zaprzyjaźniamy się z nim i pozwalamy, by wskazał nam nasze uczucia i potrzeby. Gdy takim działaniom towarzyszą współczucie i powstrzymanie się od moralnych ocen, doświadczamy życia w sposób bardziej satysfakcjonujący.”
Założenia Porozumienia bez Przemocy
-
Potrzeby są uniwersalne, wszyscy mamy takie same potrzeby
-
W każdym momencie staramy się zaspokoić nasze potrzeby w najlepszy sposób jaki znamy
-
Nasze uczucia wskazują na/zależą od tego czy nasze potrzeby są zaspokojone czy nie
-
Przemoc jest tragicznym wyrazem niezaspokojonych potrzeb
-
Każdy z nas ma niezwykłą ilość wewnętrznych zasobów, z którymi możemy się skontaktować dzięki otrzymaniu empatii
-
Głównymi składnikami Porozumienia bez przemocy jest model 4 kroków, dzięki którym możemy pokojowo skontaktować się z drugim człowiekiem zaspakajając potrzeby swoje i rozmówcy, jednocześnie opierając się na wzajemnym szacunku i zrozumieniu.
Model dialogu PBP
-
Konkretne zaobserwowane przez nas działania, które wpływają na nasze samopoczucie.
-
Co czujemy wobec tego ,co spostrzegliśmy.
-
Potrzeby, wartości, pragnienia itp., z których wynikają nasze uczucia.
-
Prośba o konkretne czyny, które wzbogacą nasze życie.
(Kiedy widzę/słyszę…)
(Czuję…)
(Bo potrzebuję…)
(I chciałbym/abym abyś…).
-
Krok 1: Obserwacja – widzenie danej sytuacji tak, jak widzi ją kamera wideo
Należy rozgraniczyć obserwacje od ocen. Jeśli połączymy spostrzeżenia z oceną i swoją interpretacją, zmniejszamy szansę, że do naszego rozmówcy trafi komunikat jaki chcieliśmy mu przekazać. Może usłyszeć w naszej wypowiedzi jedynie słowa krytyki. Np. Ocena: „Jesteś przesadnie hojny”. Obserwacja: „Kiedy widzę jak rozdajesz wszystkie pieniądze, które miałeś na obiad, wydaje mi się, że jesteś przesadnie hojny”. -
Krok 2: Uczucia – rozpoznawanie i wyrażanie
Opisanie własnych stanów emocjonalnych może być niezwykle trudne, przeszkodą może stać się ograniczony zasób słów wyrażających emocje. Mówienie o własnych uczuciach czasem wydaje się ujawnieniem własnej bezbronności i nadwrażliwości, jednak ujawnianie siebie może przynosić korzyści nie tylko związkom intymnym, ale ułatwia również kontakty zawodowe. Np. Brak kontaktu z uczuciami: „Czuję się jakbym wzięła ślub ze ścianą!” Wyrażanie uczuć: „Czuję się samotna i chciałabym mieć z mężem bardziej emocjonalny kontakt”. -
Krok 3: Potrzeby
Potrzeby napędzają każde ludzkie działanie, o niezaspokojonych potrzebach mówią nasze uczucia. Metoda PBP daje możliwość określenia naszych uczuć i potrzeb oraz wyrażanie ich w konstruktywny sposób. Możemy wsłuchać się w siebie i wziąć odpowiedzialność za swoje odczuwanie, zamiast obwiniania innych. Np. Obarczanie winą rozmówcy: „Rozczarowałeś mnie, kiedy nie przyszedłeś wczoraj wieczorem”. Dostrzeżenie własnych pragnień: „Byłem rozczarowany, kiedy wczoraj wieczorem nie przyszedłeś, bo chciałem z tobą porozmawiać o paru sprawach, które nie dają mi spokoju”. -
Krok 4: Prośba
Ostatni element opisywanego modelu dotyczy tego, co chcielibyśmy otrzymać w darze od rozmówcy, żeby nasze życie było pełniejsze. Po wcześniejszych 3 krokach formułujemy konkretne życzenie: prosimy aby rozmówca zrobił coś co zaspokoi nasze potrzeby. Np. Nieprecyzyjna prośba: „Chciałabym, żebyś częściej szykował kolację”. Precyzyjna prośba: „Prosiłabym cię, żebyś w każdy poniedziałek szykował kolację”.
Przykłady z zastosowaniem wszystkich 4 kroków:
-
Przykład 1
Nie lubię, (1) kiedy skaczesz po kanapie, (3) bo martwię się, że spadniesz. (4) Poskacz proszę po materacu. -
Przykład 2
Kiedy widzę, że przekraczasz nasz umówiony czas gry na komputerze, (1) martwię się, że nie odrobisz pracy domowej (3). Wyłącz proszę grę. -
Przykład 3(1) Kiedy słyszę Twoje „nie”, (2) czy to znaczy, że jesteś zła (3) i czy chciałabyś mi w ten sposób powiedzieć, że sama chcesz decydować o sobie?
Polecana literatura, wykorzystano:
-
„Wychowanie w duchu empatii”, Marshall B. Rosenberg
-
„Porozumienie bez przemocy” ćwiczenia Lucy Leu
-
„Rozwiązywanie konfliktów poprzez porozumienie bez przemocy”, M. Rosenberg
-
„Dialog zamiast kar”, Zofia Żuczkowska
-
„Szanujący rodzice, szanujące dzieci”, Sura Hart, Victoria Kindle Hodson
-
https://kwiatkifranciszka.edu.pl/specjalisci/komunikacja-z-dziecmi-porozumienie-bez-przemocy/
Czujesz pasję tworzenia i dzielenia się swoimi myślami i spostrzeżeniami, napisz krótką bajkę w oparciu o program POROZUMIENIE BEZ PRZEMOCY.
Bajki zostaną nagrodzone, między innymi pochwałami, szóstkami i zostaną wyeksponowane na stronie internetowej.
Bajkę wysyłamy na adres edytaszlendak@interia.pl
ZAPRASZAM POWODZENIA!!!